انسان از زمانهای بسيار پيشين در صدد يافتن راهی برای جبران معلوليت خود بوده است.

  در اين رابطه اولين نشانه ها به 2000 سال قبل از ميلاد در مصر باستان بر می گردد که يک موميايی دارای يک دست مصنوعی مفصل دار در قسمت ساعد بوده است.   اين دست مصنوعی در موزه گيلبرکيان در دانشگاه دورکان شهر نيوکاسل نگهداری می شده که متاسفانه در يک آتش سوزی نا پديد شده است.

در حدود 218 سال قبل از ميلاد يک سردار رومی به نام مارکوس سرجيوس دست راست خود را در يکی از جنگ ها از دست   می دهد. برای او يک دست مصنوعی از جنس فلز ساخته می شود که برای نگهداری سپر از آن استفاده می کرده است.

  در حفاري های باستانشناسی ساير کشورها نيز از اين قبيل نشانه های ساخت اندام های مصنوعی ديده شده است.

  در زمانهای گذشته مردم از هر مواد ويا وسيله موجود مانند چرم ،  چوب ، تنه درخت و حتی پای حيوانات برای تهيه اندامهای مصنوعی استفاده می کردند.

  کشورهای در گيردر جنگ جهت رفع نياز هايشان در اين مورد به فکر ابتکارات جديد افتاده و سعی کردند از مواد سبک و مقاوم استفاده کنند که آلمان يکی از پيشروترين و پيشرفته ترين کشورها در اين خصوص می باشد.

ارتوپدی فنی در ایران

  شروع کار ار توپدی فنی در ايران را می توان از حدود سالهای 1330-1329شمسی دانست.  

افرادی در شهر های مختلف ایران مانند مشهد ، تبریز و تهران  بر اساس تجربه و ابتکار خود ، با ساخت وسایل کمکی ابتدایی در رفع نیاز معلولین و مددجویان  کوشا بودند .

  در حدود سالهای 38- 1337اداره تسليحات ارتش با توجه به آسيب پذيری پرسنل نظامی در اثر عمليات نظامی ، با استخدام تعدادی از افرادی که قادر به ساختن دست و پای مصنوعی بصورت خيلی ابتدائی و غير علمی بودند اقدام به تاسيس یک  در مانگاه ویژه  نمود و بعد از مدتی این افراد  را برای گذراندن دوره های تجربی  به امريکا اعزام نمود.  اما پس از مراجعت اين افراد به ايران بعلت نداشتن تخصص کافی و اطلاعات علمی اندک از آناتومی ، فيزيو لوژی و بيومکانيک  بدن انسان ، موفق به ادامه فعاليت نشدند.

  در سال 1340 با توجه  به نياز مبرم جامعه به يک مرکز ارتوپدی فنی به علت افزايش معلوليیت  به خاطر استفاده عمومی از اتومبیل و  بروز تصادفات  و همچنین  حوادث طبيعی (سيل و زلزله و…)و در کنار آنها قطع عضو بدليل بيماريهائی نظير قانقاريا و سرطان دولت  وقت ايران از کميته بهداشت سازمان ملل متحد برای بررسی و تاسيس يک مرکز ارتوپدی فنی نوين در خواست کارشناس نمود که با توجه به امکانات  جمعيت هلال احمر(شير و خورشيد آن زمان) مسئوليت اين مهم به عهده اين سازمان گذاشته شد که بحق در پيشبرد اين امر توانمند بوده است.

     پيرو اين در خواست در سال 1341 يک کارشناس ارتوپدی فنی به نام  وارنر ويله  از سوی سازمان ملل متحد به ايران آمد و اولين مرکز ارتوپدی فنی را با تعداد 5 نفر پرسنل فنی در اوايل همان سال  در تهران تاسيس شد  که با تلاش و کوشش پرسنل شاغل و مديريت درخشان  موجب رشد و پيشرفت اين فن در ايران گرديد و در سال 1345  اين مرکز در رديف  پيشرفته ترين مراکز دنيا قرار گرفت و از طرف سازمان بهداشت جهانی و سازمان ملل متحد مرکز فنی ار توپدی ايران بعنوان مرکز آموزش بين المللی اعلام شد و مقرر گرديد برای دانشجويان آسيائی و افريقائی در اين مرکز دوره های آموزشی ترتيب داده شود.

  در سال 1346 تعدادی دانشجو از کشورهای اردن ، عراق ، مصر ، کويت ،سودان ،تانزانيا و اتيوپی جهت فراگيری اين فن به ايران آمدند.

  از مهر ماه 1347 جمعيت هلال احمر مشهد برای اولين بار به اين مرکز دانشجو اعزام کرد و پيرو آن از شهرهای اصفهان و تبريز نيز کار آموزانی جهت گذراندن دوره به تهران اعزام شدند.

  از سال 1356دانشکده توانبخشی دانشگاه علوم پزشکی ايران  اولين دانشجويان اين رشته را جهت گذراندن دوره آکادمیک 4 ساله مقطع کارشناسی پذيرفت.  

 هم اکنون این رشته دانشگاهی با عنوان  ” اندامهای مصنوعی و وسایل کمکی” در دانشگاههای دیگری در هر سه مقطع کارشناسی ، کارشناسی ارشد و دکتری ،  دانشجو می پذیرد این دانشگاهها عبارتند از :

دانشگاه علوم توانبخشی و سلامت اجتماعی تهران

دانشگاه علوم پزشکی اصفهان

دانشگاه علوم پزشکی همدان

دانشگاه علوم پزشکی شیراز